Sleutelcompetentie: burgerschap
De burgerschapscompetentie bestaat uit zeven bouwstenen.
Identiteit
In de eerste bouwsteen staat het concept identiteit centraal. De kenmerkende dynamiek en gelaagdheid van (eigen) identiteiten komen aan bod. Daarnaast gaat de aandacht naar de impact van identiteit op relaties. De leerlingen onderscheiden zowel persoonlijke identiteit als groepsidentiteit en onderzoeken hoe verschillende lagen van identiteiten elkaar beïnvloeden aan de hand van concepten zoals verbondenheid, solidariteit, discriminatie en wij-zij-denken.
Diversiteit in de klas
De tweede bouwsteen betreft het omgaan met diversiteit in het samenleven en samenwerken. Hierbij horen basisvaardigheden zoals constructief denken en handelen op basis van wederkerigheid en gepast reageren op uitsluitingsgedrag. De leerlingen leren daarbij kritisch reflecteren over de voordelen en de uitdagingen verbonden aan diversiteit. Ook de mechanismen achter onverdraagzaamheid, discriminatie en racisme komen hier aan bod, zowel op basis van historische als actuele voorbeelden.
Leerlingen gaan in dialoog
De volgende bouwsteen omvat het geïnformeerd, beargumenteerd en constructief in dialoog gaan met elkaar. Leerlingen komen op voor hun eigen opvattingen en belangen. Ze leren hoe ze hun eigen mening kunnen onderbouwen en goed kunnen argumenteren. Ze leren het onderscheid maken tussen feiten en mening, realiteit en fictie. Ze leren ook hoe ze drogredeneringen kunnen doorprikken.
Deel zijn van onze samenleving
De vierde bouwsteen betreft het actief participeren aan de samenleving, rekening houdend met de rechten en plichten van iedereen binnen de rechtsstaat. De leerlingen ontwikkelen hierbij het vermogen om zich voor de publieke zaak in te zetten, om solidariteit aan de dag te leggen en belangstelling te tonen voor het oplossen van problemen die een plaatselijke of grotere gemeenschap raken. Daarbij krijgen de leerlingen kennis mee over de rol en verantwoordelijkheden van individuen en groepen zoals vrijwilligers, verenigingen en middenveldorganisaties. Ook leren ze over inspraak, participatie en besluitvorming.
Aandacht voor duurzaamheid
Leerlingen moeten ten vijfde ook inzicht hebben in de wederzijdse invloed tussen maatschappelijke domeinen en ontwikkelingen en de impact ervan op de (globale) samenleving. Belangrijk hierbij is dat leerlingen inzicht krijgen in de complexiteit en verwevenheid van duurzaamheidskwesties. Daarbij gaan leerlingen kritisch reflecteren over duurzame ontwikkeling en de methodiek van systeemdenken toepassen op duurzaamheidskwesties. De beoogde attitude is het handelen met het oog op duurzame ontwikkeling.
Leren over ons politiek systeem
Daarnaast komt democratische besluitvorming op lokaal, nationaal en internationaal niveau onder de aandacht. Het gaat hier over de organisatie en werking van het politieke systeem. Thema’s die hier aan bod komen zijn overheden en macht, breuklijnen en ideologieën, politieke partijen en verkiezingen. Ook besteden de leerlingen aandacht aan de randvoorwaarden om te kunnen spreken van democratische besluitvorming, zoals transparantie en persvrijheid.
Belang van democratie
Met de laatste bouwsteen krijgen leerlingen inzicht in de democratische principes en de democratische cultuur. De focus ligt hierbij op mensen- en kinderrechten, sociale rechtvaardigheid, de welvaartsstaat, de rechtsstaat en de werking van het rechtssysteem.
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
De Kostwinners: Wat-je-nog-liggen-hadGPT
Deze website zorgt ervoor dat jij nooit nog restjes weggooit!
Zit jouw koelkast ook vol restjes, overrijpe, half-opgegeten of gewoon vergeten ingrediënten? No worries: wat-je-nog-liggen-hadGPT bedenkt unieke recepten met alles wat jij hebt, zodat …
Website -
Eet jij vegetarisch?: Audiovisueel lesmateriaal
In deze collectie vind je audio en video voor een les over vegetarisme. De redactie van Het Archief voor Onderwijs zocht naar sprekend beeldmateriaal en geknipte fragmenten om dit onderwerp voor de klas te brengen. Gebruik de collectie om je les …
Video -
Andermaal: Kookboek, opleiding en educatief materiaal
Vegetarisch eten zit in de lift. Gezonde en duurzame voeding wordt steeds belangrijker en steeds meer consumenten kiezen voor vegetarische of plantaardige producten. Niet alleen in de supermarkt, maar ook vaker op restaurant.
BOS+ en ProVeg …
Downloadbaar lesmateriaal -
Climate Challenge
Pak de klimaatproblematiek aan vanuit verschillende invalshoeken of thema's:
- klimaat
- klimaatverandering
- directe gevolgen
- gevolgen voor mens en natuur
- oplossingen
- energie
- wonen
- transport
- voeding
- out of the box
Website (6)Leerkracht -
De watervoetafdruk: Inspiratiebundel
De inspiratiebundel De watervoetafdruk biedt een mogelijke manier om de uitdagingen rond watervoorraden wereldwijd in de klas te brengen. Stap per stap ontdekken je leerlingen dat we veel meer water gebruiken dan het water uit de kraan, dat hun …
Downloadbaar lesmateriaal (4) -
Word een WaterWijze klas of school: Traject
Word een WaterWijze klas of school vanaf september 2024. Ga samen de uitdaging aan om leerlingen duurzame keuzes te leren maken en zo hun watervoetafdruk te verkleinen op school wat betreft voeding, kledij, papier, direct water ... Zo dragen we …
tot
Nascholing of activiteit -
Gezonde duurzame voeding: Quiz
Interactieve quiz over duurzame en gezonde voeding. De quiz bevat vijftien vragen waardoor je meer te weten komt over verschillende thema's zoals plastic, labels, chocolade en seizoensgroenten.
Interactieve oefening (6) -
Fair trade: Inspiratielijst
Wil je in je klas aan de slag rond fair trade, maar weet je niet goed waar te beginnen? De Provincie Oost-Vlaanderen maakte een inspiratielijst met fysiek lesmateriaal, online lesmateriaal, beeldmateriaal en verschillende workshops.
Downloadbaar lesmateriaal (6) -
Drank en voeding: Prijslijsten watervoetafdruk
Op deze prijslijsten zie je hoeveel water het kost om bepaalde drankjes en maaltijden te maken. Leuk om te gebruiken voor sensibilisering rond de watervoetafdruk bij schoolfeesten, recepties…
Beeld (5) -
Watervoetafdruk: Infographics
In enkele beelden geven we info over de watervoetafdruk in het algemeen, de watervoetafdruk van kledij, papier, voeding, snacks en drank en enkele tips om je watervoetafdruk te verkleinen.
Beeld (20) -
De watervoetafdruk: Achtergrondinformatie
Deze brochure geeft kort weer wat de watervoetafdruk is, wat de link is tussen onze consumptie en watervoorraden wereldwijd en geeft tips over hoe je zelf duurzamer met water kan omgaan. Deze brochure bomvol theoretische omkadering kan je …
Artikel (5) -
De watervoetafdruk van voeding: Themabundel leerkrachtenversie
Wist je dat voeding in België een grote hap inneemt van onze watervoetafdruk: bijna 50% van onze totale watergebruik gaat naar voeding. Wat is het verband tussen voeding en water? En hoe kunnen we duurzamer omgaan met water via onze …
Downloadbaar lesmateriaal (6)