Sleutelcompetentie: burgerschap
De burgerschapscompetentie bestaat uit zeven bouwstenen.
Identiteit
In de eerste bouwsteen staat het concept identiteit centraal. De kenmerkende dynamiek en gelaagdheid van (eigen) identiteiten komen aan bod. Daarnaast gaat de aandacht naar de impact van identiteit op relaties. De leerlingen onderscheiden zowel persoonlijke identiteit als groepsidentiteit en onderzoeken hoe verschillende lagen van identiteiten elkaar beïnvloeden aan de hand van concepten zoals verbondenheid, solidariteit, discriminatie en wij-zij-denken.
Diversiteit in de klas
De tweede bouwsteen betreft het omgaan met diversiteit in het samenleven en samenwerken. Hierbij horen basisvaardigheden zoals constructief denken en handelen op basis van wederkerigheid en gepast reageren op uitsluitingsgedrag. De leerlingen leren daarbij kritisch reflecteren over de voordelen en de uitdagingen verbonden aan diversiteit. Ook de mechanismen achter onverdraagzaamheid, discriminatie en racisme komen hier aan bod, zowel op basis van historische als actuele voorbeelden.
Leerlingen gaan in dialoog
De volgende bouwsteen omvat het geïnformeerd, beargumenteerd en constructief in dialoog gaan met elkaar. Leerlingen komen op voor hun eigen opvattingen en belangen. Ze leren hoe ze hun eigen mening kunnen onderbouwen en goed kunnen argumenteren. Ze leren het onderscheid maken tussen feiten en mening, realiteit en fictie. Ze leren ook hoe ze drogredeneringen kunnen doorprikken.
Deel zijn van onze samenleving
De vierde bouwsteen betreft het actief participeren aan de samenleving, rekening houdend met de rechten en plichten van iedereen binnen de rechtsstaat. De leerlingen ontwikkelen hierbij het vermogen om zich voor de publieke zaak in te zetten, om solidariteit aan de dag te leggen en belangstelling te tonen voor het oplossen van problemen die een plaatselijke of grotere gemeenschap raken. Daarbij krijgen de leerlingen kennis mee over de rol en verantwoordelijkheden van individuen en groepen zoals vrijwilligers, verenigingen en middenveldorganisaties. Ook leren ze over inspraak, participatie en besluitvorming.
Aandacht voor duurzaamheid
Leerlingen moeten ten vijfde ook inzicht hebben in de wederzijdse invloed tussen maatschappelijke domeinen en ontwikkelingen en de impact ervan op de (globale) samenleving. Belangrijk hierbij is dat leerlingen inzicht krijgen in de complexiteit en verwevenheid van duurzaamheidskwesties. Daarbij gaan leerlingen kritisch reflecteren over duurzame ontwikkeling en de methodiek van systeemdenken toepassen op duurzaamheidskwesties. De beoogde attitude is het handelen met het oog op duurzame ontwikkeling.
Leren over ons politiek systeem
Daarnaast komt democratische besluitvorming op lokaal, nationaal en internationaal niveau onder de aandacht. Het gaat hier over de organisatie en werking van het politieke systeem. Thema’s die hier aan bod komen zijn overheden en macht, breuklijnen en ideologieën, politieke partijen en verkiezingen. Ook besteden de leerlingen aandacht aan de randvoorwaarden om te kunnen spreken van democratische besluitvorming, zoals transparantie en persvrijheid.
Belang van democratie
Met de laatste bouwsteen krijgen leerlingen inzicht in de democratische principes en de democratische cultuur. De focus ligt hierbij op mensen- en kinderrechten, sociale rechtvaardigheid, de welvaartsstaat, de rechtsstaat en de werking van het rechtssysteem.
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Erfgoed: Audiovisueel materiaal voor secundair onderwijs
Wil je aan de slag met audiovisueel materiaal voor erfgoedlessen? Op Archief voor onderwijs vind je inspiratie rond erfgoed en STEM, erfgoed en Nederlands, erfgoed en burgerschap, erfgoed en historisch bewustzijn, iedereen erfgoedt & …
Video -
ART4DEM: Project om drama in te zetten rond burgerschap
Deze website staat boordevol info, tips, tools en downloadbaar materiaal om drama in te zetten voor burgerschapseducatie op school en is opgericht als resultaat van een onderzoeksproject.
Bijhorend kan je je verdiepen in de brochure Drama en …
ArtikelLeerkracht, Ander -
Rijsel: Stadszoektochten
Deze stadszoektochten situeren zich in het centrum van Rijsel. Het document omvat drie zoektochten in een andere richting van de oude stad.
Dit document is een verrijking van Excursie Rijsel: Drie zoektochten in het centrum door …
Downloadbaar lesmateriaalLeerkracht -
Awel, dat lucht op!: Theater over jongerenproblematieken
Jongeren zitten dikwijls met vragen waar ze nergens mee terecht kunnen, niet bij hun ouders, niet bij hun vrienden, niet bij hun leraars. Het gaat over vragen waarbij ze zich echt heel ongemakkelijk voelen, over pesten, lichamelijke veranderingen, …
tot
Nascholing of activiteit -
Ik wil aanvaard worden zoals ik ben: Theater over gendergelijkheid
Ik wil aanvaard worden zoals ik ben, is een hartenkreet van jongeren die anders zijn, die eerst uit de verbazing en aanvaarding van hun anders zijn moeten geraken en dan hopen dat anderen dit kunnen en willen accepteren zodat zij, net als …
tot
Nascholing of activiteit -
Yes, ik ben niet verslaafd!: Theater over drugspreventie
Verslaving is een toestand waarin een persoon fysiek en/of mentaal van een gewoonte of stof afhankelijk is. Zodanig afhankelijk dat hij/zij deze gewoonte of stof niet, of heel moeilijk, los kan laten. Het gedrag van de persoon is …
tot
Nascholing of activiteit -
De Held: Theater over verkeersveiligheid
Bewustmaken van het belang van veilig verkeersgedrag.
Het hedendaags verkeer vraagt oplettendheid en het naleven van de regels. Maar jongeren zijn dikwijls speels, impulsief, zelfs een tikje roekeloos omdat ze leven met de idee dan hen niets …
tot
Nascholing of activiteit -
Wat is de Wat: Lesidee
Dit leermiddel met uitgewerkte lesvoorbereiding en te delen document voor de leerling rond de voorstelling Wat is de Wat kan je gebruiken tijdens het afstandsleren zonder dat je leerlingen de volledige voorstelling hoeven te zien. Wil jij een divers …
Downloadbaar lesmateriaal -
Dihya: Lesidee
Dit leermiddel met uitgewerkte lesvoorbereiding en te delen document voor de leerling rond de voorstelling Dihya kan je gebruiken tijdens het afstandsleren zonder dat je leerlingen de volledige voorstelling hoeven te zien. Wil jij een divers digitaal …
Downloadbaar lesmateriaal -
Virginity: Lesidee
Dit leermiddel met uitgewerkte lesvoorbereiding en te delen document voor de leerling rond de voorstelling Virginity kan je gebruiken tijdens het afstandsleren zonder dat je leerlingen de volledige voorstelling hoeven te zien. Wil jij een divers …
Downloadbaar lesmateriaal -
Synchroon: Lesidee
Dit leermiddel met uitgewerkte lesvoorbereiding en te delen document voor de leerling rond de voorstelling Synchroon kan je gebruiken tijdens het afstandsleren zonder dat je leerlingen de volledige voorstelling hoeven te zien. Wil jij een divers …
Downloadbaar lesmateriaal (4) -
Film en beeld in afstandsonderwijs
Wil je je leerlingen iets anders aanbieden dan Netflix en laten zien wat de alternatieven zijn? Wil je hen bedreven maken in de wetten van de film en de beeldtaal? Bekijk het aanbod.
Artikel