Mediawijs: omgaan met media
Mediawijsheid is een verzameling van competenties, die je voor van alles kan inzetten. Als je mediawijs bent, kan je via media:
- je informeren;
- met anderen interageren;
- je amuseren;
- je verweren;
- inhoud creëren.
Het houdt in dat je over alle nodige kennis en vaardigheden beschikt om media te gebruiken én te begrijpen. Het Mediawijs Competentiemodel reikt je als leerkracht een aantal handvaten aan om samen met je leerlingen te werken aan mediawijsheid.
Ontdek er alles over op mediawijs.be/competentiemodel.
Zo leer jíj kinderen omgaan met media
Kinderen mediawijs maken is nuttig én noodzakelijk, op ieder onderwijsniveau, op elke leeftijd en in alle mogelijke vakken. Maar als leraar kan je vast een leidraad gebruiken. Welke competenties en vaardigheden moeten kinderen op iedere leeftijd gemiddeld onder de knie hebben? De Leerlijn Mediawijsheid zet het allemaal voor jou op een rijtje.
De Leerlijn geeft een overzicht van de belangrijkste mediawijze leerdoelen, gelinkt aan de sleutelcompetenties, eindtermen en het Mediawijs Competentiemodel. En dit van kleuters tot de derde graad secundair onderwijs.
Gebruik de Leerlijn als praktisch instrument om samen met je schoolteam:
- je mediawijze visie en beleid in te vullen;
- lesinhouden en lesmateriaal te selecteren;
- mediawijze activiteiten en uitstappen te organiseren;
- Ga er zelf mee aan de slag via mediawijs.be/leerlijn.
Hoe gaan kinderen zelf om met media?
Al van kleins af aan genieten kinderen van de leuke kanten van media. Hoe ouder ze worden, hoe meer ze kunnen en willen, maar hoe groter ook de risico’s zijn. Hoe gaan kinderen op elke leeftijd om met media? En wat moet jij daar als leraar over weten? We vatten het kort en krachtig voor je samen:
- Baby’s (0-3 jaar)
Eenvoudige, herkenbare beelden en geluiden trekken de aandacht van baby’s. De interactie met media gebeurt eerder spontaan en toevallig. Vanaf 2 jaar bootsen ze je gedrag na, dus ook de manier waarop je omgaat met media.
- Kleuters (4-6 jaar)
Kleuters verkennen media al spelenderwijs. Een helpende hand is daarbij welkom, want écht zelfstandig lukt dat nog niet. Als leraar kan je media samen met hen ontdekken en bespreken.
- Kinderen (7-9 jaar)
Kinderen worden een stuk zelfstandiger en vinden makkelijker hun weg bij het gebruik van media. Ze begeven zich stilaan ook online, waardoor er meer aandacht mag gaan naar kritisch omgaan met (sociale) media.
- Kinderen (10-12 jaar)
Op deze leeftijd weten kinderen al goed wat ze met welke media kunnen doen. Sociale contacten worden nóg belangrijker, en grenzen worden afgetast. Het ideale moment om te werken rond thema’s als cyberpesten of sexting.
- Tieners (13-15 jaar)
Tieners kiezen liefst zelf wat ze doen met media, waar en wanneer. Ze gebruiken media niet enkel als ontspanning, maar ook om informatie op te zoeken. Toch kunnen ze nog wat advies gebruiken om dat slim en kritisch aan te pakken.
- Tieners (16-18 jaar)
Oudere tieners stellen zich niet altijd vragen bij hun mediagebruik. Voor hen zijn media vooral een manier om te ontspannen en sociale contacten te onderhouden. Ook proberen ze via deze weg de actualiteit te volgen. Zorg ervoor dat de online wereld hen niets meer kan wijsmaken!
Nog meer informatie op:
Ontdek tips en advies voor leraren rond alle mogelijke mediawijze thema’s.
Help ouders met hun vragen over mediaopvoeding en laat hen kennismaken met MediaNest.
Bestel mediawijs materiaal, zoals lespakketten, affiches en brochures om te werken rond mediawijsheid in de klas.
Word op jouw school dé referentie rond mediawijsheid met onze opleiding tot mediacoach.
Doe samen met je klas mee met De Schaal van M en word de Meest Mediawijze Klas van Vlaanderen.
Krijg kant-en-klaar lesmateriaal en laat je leerlingen kennismaken met nieuws in de klas.
Ontdek mediawijze vormingen, online of in je buurt, en verdiep je in verschillende thema’s.
Wil je weten hoe het zit met je eigen mediawijsheid of die van je leerlingen? Doe de mediaprofieltest!
Enkele mediawijze thema’s:
- Cyberpesten
- Gaming
- Sociale media
- Relaties en online seksualtiteit
- Online privacy
- (nep)nieuws- en informatiegeletterdheid
- ...
-
Slim op het internet: Video's
Met deze reeks willen Ketnet en Mediawijs kinderen en jongeren handvaten aanreiken om zich op een mediawijze manier te begeven op het internet. In tien video's nemen Ketnet-wrappers Gloria Monserez en Sander Gillis de Ketnetters mee …
Artikel (4) -
Game(L)over: Evenwichtig gamen
Gamen is fun! Maar het kan ook veel tijd en energie opeisen. Is er naast het gamen nog tijd voor andere hobby’s, vrienden, school en familie? Twijfelt een jongere of zijn gamegedrag nog wel oké is? Maakt een ouder zich zorgen over het …
Website -
WOW!: Werkvormen online weerbaarheid
Gebruik deze gratis werkvormen om porno, sexting, victim blaming en catfishing bespreekbaar te maken bij jongeren en hun online weerbaarheid te verhogen.
Daarnaast krijg je achtergrondinfo over online weerbaarheid en nuttige doorverwijsadressen.
…Downloadbaar lesmateriaal (17) -
Friend Zone: Online escapegame
In samenwerking met IBM, Child Focus en Luca ontwikkelde Technopolis een unieke online escape game voor klassen. Een nieuw sociaal media platform en verborgen IP-adressen vormen het voorwerp van een digitale en sociale beproeving die aansluit bij …
Aankondiging (8) -
Digitale balans: Lesidee
In dit lesidee wordt vertrokken vanuit het digitale balansmodel. Via enkele coöperatieve lesactiviteiten maken we leerlingen bewuster omtrent digitaal in balans zijn.
Downloadbaar lesmateriaal -
EDUbox artificiële intelligentie: Interactieve les
In deze EDUbox geeft journalist en expert Tom Van de Weghe een introductie op A.I. op maat van jongeren.
Interactieve oefening (5) -
Privacy beschermen op sociale media: Stappenplan
Door je privacy online te beschermen zorg je er voor dat je zelf de controle behoudt over welke informatie over jou op het internet komt en wie deze informatie kan zien. Maar hoe bescherm je nu je privacy op sociale media?
Mediawijs maakte een …
Downloadbaar lesmateriaal (22) -
Reageren op sociale media: Richtlijnen
Tal van vragen, complimentjes en meningen zie je passeren op sociale media. Maar ook spam, onwaarheden of zelfs haat.
Hoe reageer je als individu nu het best op al die zaken? Hoe zorg je ervoor dat je constructief en respectvol mee …
Downloadbaar lesmateriaal (25) -
Pretchat-spel: Praten over mediagebruik
Ongedwongen praten over digitale media met kinderen? Afspraken maken over gamen, schermen, sociale media of smartphones? Of je nu ouder, grootouder of opvoeder bent, het Pretchat-spel helpt je aan de slag.
Praten met je (klein)kinderen over wat …
Downloadbaar lesmateriaal (15) -
Nepnieuws: Waarom laten we ons verleiden?
Waarom laten we ons zo verleiden door nepnieuws? En waarom circuleren er net in onzekere tijden (zoals deze corona-tijden) zoveel geruchten, fake berichten en complottheorieën?
Video (6) -
Apestaartjaren: Jongeren en digitale media
Apestaartjaren is een grootschalig tweejaarlijks onderzoek naar de digitale leefwereld van Vlaamse kinderen en jongeren tussen 6 en 18 jaar.
Je vindt hier alle informatie over het laatste onderzoek.
Website -
Mediawijsheid: Leerlijn
De Leerlijn Mediawijsheid vat samen welke mediawijze competenties een gemiddeld kind op elke leeftijd zou moeten ontwikkelen. Ze geeft een invulling aan de eindtermen en leerplannen volgens het kader van …
Downloadbaar lesmateriaal (43)